Sprawą ważną, a jednocześnie niezwkle trudną, jest umiejętność rozmowy z osobą chorą, a w szczególności chorą na jakikolwiek typ nowotworu. Wykładowca Pani mgr katarzyna Rogińska - psycholog - przyblizyła nam ten problem. Przedstawiła uwarunkowania występujące w kontaktach międzyludzkich, między osobą chorą, a jej otoczeniem.
Prezentacja na slajdach sygnalizuje problemy z tym związane i podaje pewne wskazówki dotyczące ich rozwiązywania.
8 marca 2003 r. znani dziennikarze telewizyjni - Kamil Durczok i Marcin Pawłowski - zmienili sposób mówienia o raku. Obaj pojawili się na ekranach telewizorów w dwóch najważniejszych programach informacyjnych. Przełamali tabu milczenia. Swoją postawą sprawili, że rak wyszedł z ukrycia.
Na blogu www.chustka.blogspot.com można zapoznac się z historią osoby, która zachorowała na raka i jak doszło do założenia fundacji pomagającej chorym.
Zachowanie otoczenia to podstawowy temat dzisiejszego wykładu. Jednak sam chory może dużo dobrego zrobić dla siebie, a także może ułatwić kontakt bliskich mu osób ze sobą. Dlaczego warto mówić o swojej chorobie?
1/ Poprzez wypwiadanie swoich myśli, uczuc i obaw, chory uwalnia się od nich. Oczyszcza umysł i dopuszcza możliwośc zaistnienia korzystnych scenariuszy przebiegu swojej choroby.
2/ Chory nie powinien traktować swpjej choroby jako tajemnicy - tajemnicza choroba zawsze wydaje się bardziej groźna. Szczera rozmowa z bliskimi pozwoli trafniej formułować choremu oczekiwania względem nich, zaś bliskim pozwoli na lepsze zrozumienie jego potrzeb. Oceniajać sytuację "jakby z boku" umożliwi dostrzeżenie innych możliwości pomocy choremu.
3/ Im więcej osób wie o chorobie konkretnej osoby, tym wieksze pojawiają się szanse i mozliwości pomocy. Jeśli jedna osoba wspierająca chorego nie będzie mogła z różnych względów pomóc, ktoś inny będzie być może mógł ją zastąpić.
4/ Chory powinien sobie zdawać sprawę z tego, że unikanie rozmów o chorobie może pozbawić go wsparcia ze strony tych, których najbardziej by potrzebował.
5/ Jeśli chory ukrywa chorobę rodzina i bliscy i tak czują, że coś jest nie w porządku. Chory nie powinien kazać sie domyślać, że dzieje się z nim coś niedobrego, gdyz i tak pewnie się o niegop martwią.
6/ Chory nie powinien traktować wsparcia i pomocy bliskich jako poświęcenie. Skoro są przy chorym, wspierają i pomagają, to znaczy, że tak chcą i że uważają, że tak być powinno.
7/ Jeśli chory w odpowiednim momencie poinformuje otoczenie o swojej chorobie, uniknie dzięki temu plotek o swoim stanie zdrowia.
Nie zawsze stan psychiczny chorego pozwoli na jego racjonalne zachowanie, więc właściwe zachowanie względem chorego wymagane jest od otoczenia. Dobre zasady postępowania w kontaktach z chorym to miedzy innymi:
W procesie komunikacji z chorym uczestniczą rózne grupy zawodowe i społeczne.
W procesie leczenia i w cześci dotyczącej wzajemnej komunikacji, chory jest podmiotem i trzeba sobie zdawać sprawę z barier i ograniczeń wynikających z jego psychikii przekonań. Uwarunkowania zachowania się chorego oraz otaczających go osób są bardzo różne i wynikają z różnych przesłanek.
Personel medyczny napotyka na następujące przeszkody we właściwym zachowaniu się:
Reakcje rodziny są także mniej lub bardziej odpowiednie. Jednak nie wynikają one ze złej woli, a raczej z niewiedzy. Zachowaniami członków rodziny kieruje:
Badania prowadzone w zakresie zachowań w kontakcie z chorym, pokazują nastepujące tendencje:
Na zachowanie sie chorego mają wpływ ich przekonania, mniej lub bardziej uzasadnione faktycznym stanem rzeczy. Jednym z zachowań jakie maja miejsce u chorych, to mechanizmy obronne.
Stosowane mechanizmy obronne wynikaja z przekonania o ich chorobie.
Zachowanie się chorego jest także skutkiem osob owości chorego. Poniższe zestawienia przedstawiają różne rodzaje osobowości, okreslają jakie znaczenia ma choroba dla chorego (jak ją odbiera), a także podane są najbardziej charakterystyczne zachowania chorego.
W rzeczywistości zachowania chorych mogą byc dużo bardziej złożone, bądź mogą być kombinacją przedstawionych zachowań. Świadomość tego może być bardzo pomocna w rozumieniu chorego, jak i dostosowaniu się do niego. Pamiętakmy wszkże o jednym. Choroba, szczególnie tak ciężka dotyka przede wszystkim chorego i to on ponosi jej konsekwencje.
DOBRE RADY SĄ NASTĘPUJĄCE:
DOBRĄ RADĄ JEST TAKŻE ZAKAZ ROBIENIA
PEWNYCH RZECZY.
Doktor Nikhil Joshi formułuje 10 zaleceń w zakresie
zachowań, które nie powinny mieć miejsca w kontakcie
z chorym na raka.
Ten sam doktor formułuje kilka zaleceń zachowań pozytywnych. Nie jest ich wiele, ale wskazują na kierunek i sposób porządanego zachowania w kontakcie z chorym.
Na koniec jeszcze jedna uwaga. Sprawa uświadomienia dzieciom choroby ich biskich jest problemem, który nie może być pominięty lub odsynięty. Jest to problem zależny od wieku dziecka i jego dojrzałości. Z tego powodu można sformułować tylko ogólne wskazówki.
Autor: mgr Katarzyna Rogińska
Oprac. Administrator W.J.
